Hãng tin Sputnik mới đây đăng tải loạt bài “Nhìn lại ngày hôm qua” nói về lịch sử quan hệ Nga - Việt Nam nửa thế kỷ trước, về cuộc kháng chiến thứ hai ở Việt Nam và phần đóng góp của các chuyên gia quân sự Xô Viết.

Trong những năm đó, người Nga và người Việt Nam đã phát triển rất tích cực mối quan hệ song phương, không chỉ trên lời nói mà bằng cả những việc làm cụ thể. Đại diện cho những người Nga là các chuyên gia Liên Xô đang làm việc ở Việt Nam, trước hết các chuyên gia quân sự. Trên thực tế, tình đoàn kết chiến đấu đã là một yếu tố quan trọng đảm bảo những thành công của các chiến sĩ bảo vệ bầu trời Việt Nam.

Tên lửa chống radar Shrike của Không quân Mỹ. Ảnh: Sputnik

Trong sự hiện diện của các chuyên gia Nga tại Việt Nam đã có một khía cạnh tâm lý rất quan trọng. Họ được coi là các đại diện của nhân dân và đất nước đã đánh bại chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật. Nhóm chuyên gia quân sự Nga đầu tiên đến Việt Nam vào năm 1965, tức là 20 năm sau chiến thắng. Trong số họ, có nhiều người từng tham gia chiến đấu chống lại phát xít Đức và quân phiệt Nhật.

Họ đã kể lại về thời gian chiến tranh khi họ phải đối đầu với những khó khăn gian khổ, đã vượt qua mọi thử thách và giành được thắng lợi. Tấm gương của các chiến sĩ Hồng quân đã cổ vũ nhân dân Việt Nam, củng cố lòng tin vào thắng lợi cuối cùng.

Khi đó ở Việt Nam rất nhiều người từng theo dõi và nắm được những diễn biến của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2. Đối với họ, những người lính Hồng quân là một biểu tượng của lòng dũng cảm, kiên cường và kỹ năng quân sự. Và các chuyên gia Nga tại Việt Nam cũng thể hiện các phẩm chất đó.

Khi đào tạo bộ đội tên lửa phòng không tại Việt Nam, các chuyên gia tên lửa Liên Xô dựa vào nguyên tắc "làm như tôi làm", tức là tập trung toàn bộ sức lực và huy động tối đa kiến thức của mình. Các chiến sĩ Việt Nam đã thấy rõ, các chuyên gia Liên Xô quyết tâm ngăn chặn các đợt không kích của không quân Mỹ vào miền Bắc Việt Nam. Họ rất coi trọng giữ gìn lương tâm và danh dự. Và các binh sĩ Việt Nam đã có những tình cảm chân thành nhất đối với họ.

Sau đây là một thí dụ về lòng dũng cảm và trí thông minh của các chuyên gia tên lửa Liên Xô vào thời điểm khi không quân Mỹ bắt đầu sử dụng tên lửa chống radar Shrike.

Trên máy bay chiếu đấu của Mỹ đã bố trí thiết bị đặc biệt có khả năng phát hiện tín hiệu radar mặt đất. Sau khi phát hiện tín hiệu radar, phi công Mỹ phóng tên lửa Shrike và nó bay đúng vào mục tiêu. Các chuyên gia điều khiển tổ hợp tên lửa phải nhận thấy thời điểm khi dấu chỉ mục tiêu trên màn hình radar có một thay đổi nhỏ mà đó là thời điểm tên lửa Shrike tách khỏi máy bay. Họ phải ngay lập tức làm cho tín hiệu radar đổi hướng và tắt trạm hướng dẫn.

Mặc dù tên lửa Shrike có thiết bị lưu trữ dữ liệu cho bộ nhớ, nhưng động thái đó đảm bảo để nó không thể bay đúng vào mục tiêu. Sau đó, chuyên gia điều khiển tổ hợp tên lửa dựa vào những kinh nghiệm và khả năng linh cảm của mình lại mở trạm radar và các binh sĩ tiếp tục bắn vào máy bay địch.

Để thực hiện động thái đó phải có sự trấn tĩnh và khả năng tự chủ. Đây là thời điểm khi chỉ có một phần giây giữa sự sống và cái chết. Bởi nếu chuyên gia không nhận thấy kịp thời một thay đổi nhỏ trong dấu chỉ mục tiêu trên màn hình radar vào lúc Shrike tách khỏi máy bay thì tổ hợp tên lửa bị tiêu diệt. Chỉ những người can đảm mới có thể thực hiện động thái như vậy.

Thiếu tướng Anatoly Pozdeev hồi tưởng lại như sau: "Trong tình huống này các binh sĩ của tổ hợp tên lửa đều nhận thức được, tất cả họ có thể chết sau một vài giây. Có ý muốn nhảy ra khỏi cabin điều khiển radar, nhanh chóng chạy trốn vào đâu sẽ an toàn hơn. Nhưng, cảnh như vậy không bao giờ xảy ra. Mọi người đều có ý thức trách nhiệm cao, tất cả ở lại tại chỗ để thực hiện nhiệm vụ chiến đấu - bắn rơi các máy bay Mỹ ".

Dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia tên lửa Nga, các binh sĩ Việt Nam cũng nắm vững được và thường xuyên thực hiện động thái này.

• Dự Champions League
• Dự Europa league
• Dự sơ loại Europa league
• Đá play-off trụ hạng
• Xuống hạng

Trong thời kỳ đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh vào những năm 1960, một cuộc tấn công hạt nhân của Liên Xô là mối đe dọa thực sự và Mỹ đã quyết định cần có một chương trình phòng thủ để bảo vệ các hầm chứa tên lửa đạn đạo liên lục địa Minuteman khỏi các cuộc tấn công, từ đó giúp duy trì khả năng răn đe hạt nhân của nước này. 

Năm 1969, Tổng thống Mỹ khi đó là Nixon đã công bố dự án "Safeguard", gồm xây dựng các tổ hợp bảo vệ ở hàng loạt địa điểm trên khắp đất nước nhằm đảm bảo an toàn cho các tài sản vũ khí chiến lược quan trọng. 

Theo trang Minuteman Missiles, dự kiến tổ hợp bảo vệ được triển khai ở 3 địa điểm, song chỉ có một cái đầu tiên và duy nhất được xây dựng là Stanley R. Mickelson ở Nekoma, Bắc Dakota. Nơi này được đặt theo tên một vị tướng thuộc Bộ Tư lệnh phòng không. Tổ hợp này bắt đầu hoạt động vào ngày 1/10/1975 nhưng chỉ 24h sau, Quốc hội Mỹ đã quyết định đóng cửa nó vì không hiệu quả về mặt quân sự. 

Năm tháng sau, quân đội Mỹ bắt đầu phá tổ hợp này. Ngày nay, những gì còn sót lại của một dự án trị giá 6 tỷ USD chỉ là vài tòa nhà và một kim tự tháp khổng lồ. 

Dự án "Safeguard" là hậu duệ trực tiếp của chương trình "Sentinel" - được thiết kế để bảo vệ các thành phố của Mỹ khỏi các cuộc tấn công tên lửa. 

"Safeguard" là một hệ thống 2 lớp, gồm tên lửa tầm xa Spartan và tầm ngắn Sprint. Tên lửa tầm xa Spartan là tuyến phòng thủ thứ nhất và được thiết kế để chặn các tên lửa đạn đạo từ ngoài khí quyển Trái đất đang lao tới. Nếu không thành công, tên lửa tầm ngắn Sprint có hiệu suất và tốc độ cao sẽ cố gắng đánh chặn mục tiêu lao tới trong bầu khí quyển. 

Cả hai tên lửa này đều có đầu đạn hạt nhân và chúng dựa vào việc phá hủy hoặc làm hư hại đầu đạn đang lao tới bằng bức xạ nhiệt thay vì nhiệt hoặc nổ. Thời gian tính từ lúc phát hiện tới lúc khởi động hệ thống chỉ mất 6 giây. 

Tổ hợp Mickelsen bắt đầu được xây dựng vào năm 1970. Phần trung tâm là một trạm radar tên lửa (MSR) hình kim tự tháp cao 24m, được thiết kế theo dấu các đầu đạn đang lao tới và dẫn đường cho các tên lửa đánh chặn tới mục tiêu được chỉ định. Bốn mặt của MSR có cấu trúc giống như 4 mắt tròn, có chức năng tìm kiếm mục tiêu ở mọi hướng. 

Trạm radar tên lửa được các radar vành đai (PAR) hỗ trợ, nằm cách Cavalier, Bắc Dakota khoảng 50km về phía đông bắc. PAR hướng về phía bắc, được thiết kế để phát hiện các tên lửa Liên Xô đang lao tới từ khoảng cách 1.300km, ngay khi chúng vừa bay qua Bắc Cực, sau đó xác định quỹ đạo và điểm va chạm. 30 tên lửa Spartan và 16 tên lửa Sprint được triển khai trong các bệ phóng dưới lòng đất. Ngoài ra, 50 tên lửa Sprint khác được triển khai ở 4 điểm phóng từ xa. 

Vào ngày 1/10/1975, tổ hợp Stanley R.Mickelsen đi vào hoạt động, trở thành hệ thống chống tên lửa đạn đạo tác chiến đầu tiên được Mỹ triển khai. Song ngay sau đó, những hạn chế của nó đã lộ rõ. Xung điện từ được tạo ra do vụ nổ của đầu đạn hạt nhân trên Spartan và Sprint sẽ làm mù các radar của chính nó, khiến nó không thể phát hiện tên lửa của đối phương đang lao tới. Ngoài ra, Hiệp ước ABM năm 1972 đã hạn chế Mỹ và Liên Xô chỉ có một địa điểm phòng thủ tên lửa, do đó vấn đề về hiệu quả chi phí của hệ thống đã được nêu bật.

Quốc hội không mất nhiều thời gian để nhận ra sự thất bại này. Ngay ngày hôm sau, tổ hợp quân sự Stanley R.Mickelsen đã bị rút khỏi chương trình "Safeguard". Kể từ đó, hơn 100 tên lửa ngầm tại khu phức hợp này đều đã bị dỡ bỏ và kim tự tháp bị phong tỏa do lo ngại về môi trường, chỉ thỉnh thoảng mở cửa cho du khách tham quan.

Năm 2012, cơ sở này đã được một nhóm tôn giáo mang tên Spring Creek Hutterite Colony mua thông qua hình thức đấu giá với số tiền 530.000 USD. Không rõ Hutterites dự định làm gì với nơi này. Hiện tại, nó vẫn bị bỏ hoang.